Geschreven door Antje Gasster, director EMEA Media & Events bij BCD Travel
“Mag ik je potlood even lenen?” Het is januari en ik zit in het vliegtuig van Atlanta naar Port-au-Prince. Ik ben de papieren aan het invullen voor mijn reis naar Haïti en raak in gesprek met mijn buurman Jason.
Jason gaat werken voor een non-profitgroep die medische hulp verleent aan de inwoners van Haïti. “Ik ga tanden trekken. En jij?” vraagt Jason. Ik vertel hem over de negen medewerkers van BCD Travel – de ‘ambassadeurs’ – die naar L’École de Choix in Mirebalais gaan om de gebouwen te schilderen en indrukken te verzamelen voor onze collega’s aan het thuisfront.
Het Haïti-project van BCD Travel ondersteunt L’École de Choix. Afgelopen jaar hebben BCD-medewerkers over de hele wereld $ 50.000 ingezameld voor deze school. Dit bedrag is deel van de $ 750.000 die de BCD Travel Foundation heeft toegezegd voor de komende vijf jaar om acties voor de school te betalen.
Als we landen, leunt Jason achterover zodat ik ook naar buiten kan kijken en het eiland kan zien liggen. Ik zie bruine bergen, water en een stralend blauwe hemel. Haïti betekent: land van hoge bergen. Het is het armste land van het westelijke halfrond en wordt geplaagd door natuurrampen, een corrupte overheid en het koloniale verleden.
Linker foto: De kinderen krijgen voorlichting over goede hygiëne om ziektes als difterie te vermijden. Rechter foto: Leerlingen in de rij voor een ochtendbijeenkomst.
Vooruitgang temidden van verwoesting
We landen en taxiën langs een oud vliegtuig dat is overgroeid met onkruid. Ergens in de buurt is iemand iets aan het verbranden – dikke zwarte rook cirkelt metershoog de lucht in. Ik ontmoet mijn BCD-collega’s bij de uitgang en terwijl we uit het vliegtuig stappen, beneemt de vochtige, tropische lucht ons de adem.
De aankomsthal is vol met mensen. We worden opgewacht door de directeur van L’École de Choix. We verlaten het vliegveld in een konvooi van fourwheeldrive Toyota’s. Ik zie mensen die van alles verkopen, van tweedehands laarzen tot voodoomaskers. Samen met uitgehongerde straathonden zoeken ze in het afval op de straten naar iets bruikbaars of eetbaars. Glanzende chromen motoren racen door de straten vol met kuilen en gaten.
We merken niet dat we Port-au-Prince verlaten. De mensenmassa in de omgeving van de stad is net zo dicht als in de hoofdstad zelf. Als we bij ons hotel aankomen, vraag mijn chauffeur, “Niet zo slecht, of wel?” Hij doelt op de omstandigheden en ik ben even sprakeloos. Maar temidden van deze overweldigende verwoesting, is vooruitgang te zien. Muziek en kunst brengen de straten tot leven en na even nadenken, geef ik hem gelijk: niet zo slecht.
School is een oasis
Het is 6:00 uur ‘s ochtends en Haïti is wakker. We zitten weer in onze Toyota’s en rijden door drukke straten vol met tap-taps: vrolijk gekleurde taxi’s, sommige zelfs met passagiers op het dak. Na een uur komen we aan bij Mont Kabwit, dat ‘geitenberg’ betekent. Overal zwerven kuddes geiten. We zien maar een paar bomen. Ontbossing is een probleem, maar daar wordt aan gewerkt. Dikke stof is aangekoekt op de ramen van onze auto’s. De reis duurt twee uur en we stoppen geen enkele keer. Uiteindelijk arriveert ons konvooi in Mirebalais en bij L`École de Choix.
We rijden door het bewaakte hek rondom de school en plotseling verschijnt een oase: palmbomen, bananenbomen, witte en roze bougainville. De medewerkers van de school begroeten ons met een glimlach. De ochtendbijeenkomst is net begonnen, dus we zetten snel onze bagage neer. Een kleine 180 leerlingen van 6 tot 16 jaar oud staan in de kantine, een grote, beschaduwde open plaats. Ze luisteren beleefd naar de schoolzuster. Zij vertelt over de gevaren van difterie en het belang van goede hygiëne.
“Was altijd je handen met water en zeep”, zegt ze. De leerlingen luisteren geconcentreerd tot ze ons zien. We kijken naar elkaar. Zij dragen shorts en poloshirts in vrolijk blauw, groen, rood of geel. Wij zijn een stuk minder kleurrijk gekleed en ruiken verdacht veel naar muggenspray.
Elke leerling krijgt twee poloshirts per jaar en ze mogen zelf de kleuren kiezen. De directeur van de school vertelt ons dat het Ministerie van Onderwijs het er niet mee eens is dat de school geen traditionele uniforms voorschrijft. Dit is een van die dingen die ze anders doen op L’École de Choix, één van de weinige niet-religieuze scholen in Haïti.
Linker foto: BCD vrijwilligers schilderen deuren en kozijnen. Rechter foto: Leerlingen in de zesde klas.
Lunch als stimulans
De directeur stelt ons voor: “Laten we onze vrienden van BCD van harte welkom heten! Zij gaan ervoor zorgen dat onze school mooier wordt en langer meegaat.” We zwaaien. Sommige leerlingen zwaaien terug. De jongsten zijn de eersten die durven. Na de bijeenkomst gaan de lessen van start. Wij beginnen met het schilderen van de raamkozijnen, deuren en hekken. Tijdens de pauzes komen de leerlingen bij ons kijken. Ze lachen als we met verf morsen en hun lachende gezichten verwarmen onze harten.
Het is 11:30 uur als de lunchpauze begint. Wij hebben al zoveel gedaan en gezien dat het voelt alsof we al een hele dag achter de rug hebben. De lunch bestaat uit kip, rijst en bietjes samen met een glas koude limonade. De kinderen eten in verschillende groepen na elkaar, eerst de jongsten, dan de oudere leerlingen. De dagelijkse ochtendsnack en warme lunch zijn een stimulans voor ouders om hun kinderen elke dag naar school te sturen.
Ondanks de hitte is het door BCD gesponsorde basketbalveld al snel vol. Een pergola, ook door BCD gesponsord, biedt schaduw aan de kinderen die spelen met voetballen en hoepels. “Spelen is belangrijk, omdat de kinderen al zoveel zitten tijdens de lessen”, vertelt de directeur van de school. “Daarnaast is het een belangrijk onderdeel van ons onderwijsconcept, omdat het de leerlingen leert over samenspel en teamwork, en hen dus voorbereidt op een leiderschapsrol.”
Als de leerlingen dorst hebben, kunnen ze water halen uit grote containers. Ouders vullen hier regelmatig hun eigen waterkannen als ze hun kinderen van school ophalen. Sommige Haïtianen moeten drinkwater kopen of halen het uit de vaak vervuilde rivieren en beken en behandelen het dan met waterzuiveringstabletten, als ze zich deze kunnen veroorloven. Na de orkaan van oktober 2016 heeft cholera zich snel verspreid op Haïti. De orkaan heeft daarnaast gewassen en particuliere moestuintjes verwoest, zodat meer Haïtianen afhankelijk zijn van gedoneerd voedsel.
De bel gaat en de pauze is voorbij – voor de kinderen en voor ons. Terwijl wij meer deuren en raamkozijnen schilderen, luisteren we naar de lessen in de klaslokalen. Leerlingen reciteren teksten en zingen. Wij zijn stil en nemen alles in ons op.
Linker foto: BCD vrijwilligers spelen basketbal met de leerlingen tijdens de pauze. Spelen is een belangrijk onderdeel van het onderwijsconcept. Rechter foto: Leerlingen van de eerste klas.
Onderwijs voor jongen en meisjes
De verhouding tussen jongens en meisjes op de school is heel bewust 50-50. Een balans die mogelijk is, omdat gezinnen het schoolgeld verspreid over het jaar mogen betalen. Als het geld in een keer betaald had moeten worden, zouden veel gezinnen alleen hun zonen naar school laten gaan.
De schooldag eindigt om 15:00 uur. Kinderen die vlakbij wonen, lopen naar huis, andere gaan met de schoolbus die op verschillende plekken in Mirebalais stopt. Later brengt dezelfde schoolbus ons terug naar ons hotel. We gaan eten en om 19:30 uur zijn we uitgeput. Het voelt alsof het 2:00 uur ‘s ochtends is. De dagen in Haïti zijn lang.
De volgende dag gaan we terug naar de school om ons schilderwerk af te maken. We hebben traditionele geitenstoofpot voor lunch en interviewen een basisschoolleraar die vertelt dat hij en zijn collega’s regelmatig educatieve workshops krijgen op school. Deze focus op doorlopend onderwijs voor de docenten maakt L’École de Choix ook anders dan de andere scholen in Haïti.
Het basketbalveld is weer vol. Deze keer spelen wij, de ambassadeurs, mee en we hebben allemaal ontzettend veel plezier. En we maken meer foto’s. We gaan snel weer naar huis en willen onze herinneringen vastleggen.
Afscheid nemen
De volgende ochtend zijn we aanwezig bij de ochtendbijeenkomst en nemen we afscheid van de leerlingen. Daarna rijden we door de bergen richting Port-au-Prince. Onderweg bezoeken we de werkplaats van Papillon Enterprise, waar de plaatselijke bevolking mooie armbanden maakt van gerecyclede verpakkingen van ontbijtgranen. BCD verkoopt deze armbanden om geld in te zamelen voor L’École de Choix.
Vier dagen voelen als een week. We verlaten Haïti in de wetenschap dat ons bedrijf zich bezighoudt met iets bewonderenswaardigs en belangrijks.
Antje Gasster is Director EMEA Media & Events bij BCD Travel. Ze werkt in Bremen in Duitsland. Bekijk een video over L’École de Choix voor meer informatie over de inzet van BCD voor kinderen die worden opgeleid tot de toekomstige leiders van Haïti op bcdhaiti.com.
